ВЫКАРЫСТАННЕ ІНТЭРНЕТ-РЭСУРСАЎ У РЭДАКТАРСКАЙ ДЗЕЙНАСЦІ

УДК 004:655.4/5.(075)

  • Куліковіч Уладзімір Іванавіч – кандыдат філалагічных навук, дацэнт, загадчык кафедры рэдакцыйна-выдавецкіх тэхналогій. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail: kulikovich@belstu.by

  • Варанецкая Алеся Вячаславаўна – магістрант кафедры рэакцыйна-выдавецкіх тэхналогій. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail: alesyavoronetskaya@yandex.by

Ключевые слова: арфаграфія, памылка, граматыка, праверка правапісу, інфармацыйны стыль, унікальнасць тэксту.

Для цитирования: Куліковіч У. І., Варанецкая А. В. Выкарыстанне інтэрнет-рэсурсаў у рэдактарскай дзейнасці // Труды БГТУ. Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2021. № 2 (249). С. 136–141. DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6729-2021-249-2-136-141.

Аннотация

Укараненне беларускай мовы ў інфармацыйныя тэхналогіі, стварэнне электронных слоўнікаў і новых праграм для апрацоўкі і ўдасканалення тэкставых матэрыялаў на сённяшні дзень з’яўляецца актуальнай задачай і не губляе сваёй актуальнасці дзякуючы пастаяннаму пашырэнню ролі камп’ютарызацыі ў жыцці чалавека. Таму і прынятыя ў тэхналогіі літаратурнага рэдагавання асноўныя прыёмы і метады – стартавай пляцоўкі для росквіту рэдактарскага таленту і аўтарскай творчасці – дапаўняюцца выкарыстаннем сучасных дасягненняў камп’ютарных тэхналогій. Артыкул прысвечаны агляду анлайн-інструментаў для рэдагавання тэкставай інфармацыі на беларускай мове. Падрабязна разглядаюцца замежныя і айчынныя камп’ютарна-лінгвістычныя сродкі для ўдасканалення якасці тэкстаў: праверкі правапісу, стылістычнай адпаведнасці і барацьбы з плагіятам – выяўляюцца іх перавагі і недахопы. Асаблівая ўвага надаецца распрацоўкам Лабараторыі распазнавання і сінтэзу маўлення Аб’яднанага інстытута праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, прыводзіцца дапоўненая методыка вычыткі тэкстаў з дапамогай шэрагу сэрвісаў платформы corpus.by. Даюцца рэкамендацыі па ўкараненні дадзеных інструментаў у паўсядзённую практычную дзейнасць рэдактараў, карэктараў і аўтараў, акрэсліваюцца абставіны, на якія неабходна звяртаць увагу пры іх выкарыстанні.

Список литературы

  1. Невдах М. М., Зильберглейт М. А. Автоматизированная оценка трудности учебных текстов // Труды БГТУ. 2011. № 9: Издат. дело и полиграфия. С. 111–118.
  2. Тарасов В. Н., Чекрыгина В. В., Шерстобитова В. В. Автоматизация процесса допечатной подготовки // Вестник Самарского государственного технического университета. 2013. С. 34–40.
  3. Нежинская И. Н., Ткаченко В. Ф. Разработка и исследование автоматизированной системы управления совместной допечатной подготовкой изданий // Восточно-Европейский журнал передовых технологий. 2011. С. 55–58.
  4. Щипицина Л. Ю. Информационные технологии в лингвистике. М.: ФЛИНТА: Наука, 2013. 128 с.
  5. Нагель О. В. Корпусная лингвистика и ее использование в компьютеризированном языковом обучении // Язык и культура. 2008. С. 53–59.
  6. Голяк Ю. Д. Концепция разработки электронного словаря для семантических сетей и паутин в компьютерных системах (на базе русского языка) // Компьютерная лингвистика: научное направление и учебная дисциплина. 2012. С. 31–35.
  7. Барковіч А. А. Магчымасці корпусных даследаванняў спалучальнасці адзінак беларускай мовы // Компьютерная лингвистика: научное направление и учебная дисциплина. 2012. С. 5–8.
  8. Волчек О. А., Порицкий В. В. Проект корпуса белорусскоязычной периодики и художественной прозы // Компьютерная лингвистика: научное направление и учебная дисциплина. 2012. С. 16–19.
  9. Languagetool – Проверка грамматики и стилистики. URL: https://languagetool.org/ru (дата обращения: 21.08.2021).
  10. Сorpus.by – Платформа для апрацоўкі тэкставай і гукавой інфармацыі. URL: https://www.corpus.by (дата обращения: 25.08.2021).
  11. Гецэвіч Ю. С., Лысы С. І., Станіславенка Г. Р. Рэдагаванне электронных масіваў тэкстаў на беларускай мове з выкарыстаннем камп’ютарна-лінгвістычных сэрвісаў платформы www.corpus.by // Карпаўскія навуковыя чытанні. Вып. 10. Ч. 1. 2016. С. 262–267.
  12. Архипова Я. И., Куликович В. И. Белорусскоязычные словари в сети интернет // Библиотека в информационном обществе: сохранение традиций и развитие новых технологий. Тема года – «Эффективное использование информационных технологий и наукометрических инструментов в библиотечноинформационной, научной и образовательной деятельности»: доклады ІІ Международ. науч. конф., Минск, 1–2 дек. 2016 г. Минск: Ковчег, 2016. С. 220–226.
  13. Беларускі N-корпус. URL: https://bnkorpus.info (дата обращения: 30.08.2021).
  14. Ильяхов М., Сарычева Л. Пиши, сокращай: как создавать сильный текст. М.: Альпина Паблишер, 2019. 440 с.
  15. Главред β. URL: https://glvrd.ru (дата обращения: 31.08.2021).
Поступила 10.09.2021