НАВУКОВЫЯ БЕЛАРУСКІЯ МЕДЫЯ: СІСТЭМАЎТВАРАЛЬНЫЯ ФАКТАРЫ

УДК 070

Лук’янюк Юлія Мікалаеўна – кандыдат філалагічных навук, дацэнт, загадчык кафедры тэхналогій камунікацыі і сувязей з грамадскасцю. Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (вул. Кальварыйская, 9, 220004, г. Мінск, Рэспубліка Беларусь). E-mail: lukianqk@bsu.by

DOI: https://doi.org/ 10.52065/2520-6729-2025-291-8.

 

Ключевые слова: сістэмаўтваральны фактар, беларускія навуковыя медыя, навуковая журналістыка, аўдыторыя, веды.

Для цитирования: Лук’янюк Ю. М. Навуковыя беларускія медыя: сістэмаўтваральныя фактары // Труды БГТУ. Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2025. № 1 (291). С. 59–62. DOI: 10.52065/2520-6729-2025-291-8.

Аннотация

У артыкуле разглядаюцца сістэмаўтваральныя фактары функцыянавання і развіцця навуковых беларускіх медыя. Вызначаны кагнітыўныя задачы навуковых медыя як феномена пазнавальнай дзейнасці. Разгледжаны канцэпцыі навуковых лічбавых медыя і вэб-пляцовак для інфармавання чытачоў пра новыя навуковыя адкрыцці, мерапрыемствы. Вылучаны сістэмаўтваральныя фактары, якія ўплываюць на станаўленне і развіццё навуковых медыя Беларусі: 1) гістарычныя перадумовы функцыянавання навуковых медыя ў савецкі перыяд і ў эпоху дзяржаўнай незалежнасці; 2) глабалізацыя рынку медыя ў цэлым і кансалідацыя навуковых медыя ў кантынууме навуковай супольнасці, які складаецца са стратыфікаванай па мэтавай прыкмеце аўдыторыі; 3) нарастанне патрэбы аўдыторыі ў даступнасці, пашырэнні аб’ёму і пастаяннай актуалізацыі навуковых ведаў; 4) змена крытэрыяў “чытабельнасці” навуковых ведаў; 5) дыспазіцыя аўтара навуковага артыкула (навуковец, даследчык і журналіст). Навуковая журналістыка працягвае заставацца формай пазнавальнай дзейнасці, паколькі працэсамі пазнання з’яўляюцца ўспрыманне, асэнсаванне, аналіз, абагульненне, сінтэз, інтэрпрэтацыя інфармацыі па пэўнай праблеме даследавання. Пры гэтым дадзеныя працэсы ажыццяўляюцца ў двухбаковым парадку: ад аўтара да навуковай супольнасці ў цэлым і ад аўтара да пэўнага чытача.

Скачать

Список литературы

  1. Кувалин Д. Б. Научный журнал в современной России: возможные модели поведения // Экономическая политика. 2017. № 6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/nauchnyy-zhurnal-v-sovremennoyrossiivozmozhnye-modeli-povedeniya (дата обращения: 24.01.2024).
  2. Баранова Е. В. Государственная политика в сфере СМИ в Республике Беларусь // Журналистика2018. Состояние, проблемы, перспективы: материалы 20-й Междунар. науч.-практ. конф., Минск, 15–16 нояб. 2018 г. Минск, 2018. С. 8–11.
  3. Парафонова В. А. Некоторые тенденции в развитии современных научно-популярных журналов: уточнение типологической картины // Вестн. Моск. ун-та. Сер. 10, Журналистика. 2009. № 3. С. 156–167.
  4. Белякова Л. П. Методологические аспекты современной аналитической журналистики // Журналистика-2018. Состояние, проблемы, перспективы: материалы 20-й Междунар. науч.-практ. конф., Минск, 15–16 нояб. 2018 г. Минск, 2018. С. 61–63.
  5. Наука в Беларуси – состояние и перспективы развития / под ред. С. В. Шлычкова. Минск, 2022. 44 с.
  6. Константинова Е. Г. Популяризация науки на современном этапе: кризис направления и пути преодоления: автореф. дис. ... канд. фил. наук: 10.01.10. М., 2010. 24 с.
  7. Парафонова В. А. Научно-популярные журналы в структуре современных СМИ: типологические и профильные особенности: дис. ... канд. филол. наук: 10.01.10. Тверь, 2017. 187 л.
  8. Градюшко А. А. Современная веб-журналистика Беларуси. Минск: БГУ, 2013. 179 с.
  9. Вайнмахер А. М., Шмерлинг Д. С. Стратегия научных публикаций в России // Экономическая наука современной России. 2015. № 1 (68). С. 77–82.
  10. Іўчанкаў В. І. Журналістыка як сістэма навуковых уяўленняў // Полымя. 2022. № 3. С. 92–96.
  11. Витковская Н. Г. Информационная компетентность как условие формирования профессиональной компетенции журналиста // Вестн. ВУиТ. 2010. № 4. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/informatsionnaya-kompe- tentnost-kak-uslovie-formirovaniya-professionalnoy-kompetentsii-zhurnalista/viewer (дата обращения: 18.01.2024).
  12. Грабовский К. Научная журналистика для журналистов // ПОЛИТ.РУ – информационно-аналитический портал. URL: http://polit.ru/article/2012/03/30/grabovsky (дата обращения: 18.01.2024).
  13. Букс М. Как говорить о науке в СМИ? // Uni-CH.RU. URL: file:///C:/Users/Professional/Downloads/ rossiyskaya-nauka-v-mediynom-kontekste.pdf (дата обращения: 18.01.2024).
  14. Виноградова Е. П., Жуков Д. А. Журналисты vs исследователи // Век информации. 2018. № 2–1. С. 99.
  15. Лукьянюк Ю. Н. Популяризация науки в медиатекстах журнала «Беларуская думка» // Труды БГТУ. Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2023. № 2 (273). С. 53–59. DOI: 10.52065/2520-6729-2023-273-2-8.

Поступила 06.10.2024