СТРАТЭГІЯ І ТАКТЫКІ ПЕРАДАЧЫ НАЦЫЯНАЛЬНА-КУЛЬТУРНАГА ЗМЕСТУ МАСТАЦКАГА ТЭКСТУ ПРЫ ПЕРАКЛАДЗЕ (НА МАТЭРЫЯЛЕ ПЕРАКЛАДАЎ «ПАЛЕСКАЙ ХРОНІКІ» ІВАНА МЕЛЕЖА НА НЯМЕЦКУЮ МОВУ)

УДК 81’ 42

  • Старасціна Ганна Міхайлаўна – старшы выкладчык кафедры тэарэтычнай і прыкладной лінгвістыкі. Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова (212022, г. Магілёў, вул. Касманаўтаў, 1, Рэспубліка Беларусь). E-mail: starostina@msu.by

DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6729-2023-267-1-21

Ключевые слова: стратэгія перакладу, тактыка перакладу, перакладчыцкая аперацыя, перакладчыцкі адпаведнік, трансфармацыя.

Для цитирования: Старасціна Г. М. Стратэгія і тактыкі перадачы нацыянальна-культурнага зместу мастацкага тэксту пры перакладзе (на матэрыяле перакладаў «Палескай хронікі» Івана Мележа на нямецкую мову) // Труды БГТУ. Серия 4, Принт- и медиатехнологии. 2023. № 1 (267). С. 153–158. DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6729-2023-267-1-21.

Аннотация

У артыкуле аналізуецца арыгінальны і перакладны тэксты мастацкага твора праз прызму камунікатыўна-функцыянальнага падыходу да перакладчыцкай дзейнасці, паводле якога працэс перакладу рэалізуецца ў сувязі трох узаемазвязаных іерархічнымі адносінамі кампанентаў: стратэгія перакладу → тактыка перакладу → перакладчыцкія аперацыі. Стратэгіі перакладу разглядаюцца намі на макраўзроўні і вызначаюцца як свядома выбраны перакладчыкам парадак дзеянняў пры перакладзе тэксту. Пад тактыкамі перакладу мы разумеем устаноўку перакладчыка на рашэнне канкрэтнай праблемы ў дадзеным тэксце ці фрагменце тэксту. Перакладчыцкія аперацыі – гэта выбар пэўных міжмоўных адпаведнікаў ці трансфармацый на розных узроўнях. Актуальнасць даследавання стратэгій і тактык перакладу мастацкага тэксту вызначаецца перспектыўнасцю далейшага вывучэння дзейнасці перакладчыка ў кантэксце камунікатыўна-функцыянальнага падыходу і ўсебаковага вывучэння фактараў, якія аказваюць уплыў на працэс мастацкага перакладу.

Скачать

Список литературы

  1. Алексеева И. С. Введение в переводоведение. СПб.: Филологический факультет СПбГУ, 2003. 352 с.
  2. Витренко А. Г. О «стратегии перевода» // Вестник МГЛУ. 2008. Вып. 536. С. 3–17.
  3. Казакова Т. А. Стратегии решения задач в художественном переводе // Перевод и интерпретация текста: сб. науч. трудов. М.: ИЯЗ, 1988. С. 56–65.
  4. Cдoбникoв В. В. Cтpaтeгия пepeвoдa: oбщee oпpeдeлeниe // Вecтник Иpкyтcкoгo гocyдapcтвeннoгo лингвиcтичecкoгo yнивepcитeтa. 2011. Вып. 1. С. 165–172.
  5. Швейцер А. Д. Теория перевода: Статус, проблемы, аспекты. М.: Либроком, 2009. 411 с.
  6. Шлепнев Д. Н. Стратегия перевода и параметры стратегических решений // Перспективы науки и образования. 2018. № 5 (35). С. 161–170.
  7. Krings H. P. Was in den Kopfen von Übersetzern vorgeht. Eine empirische Untersuchung zur Struktur des Übersetzungsprozesses an fortgeschrittenen Französischlernern. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 1986. 570 s.
  8. Старостина А. М. Транслатологические стратегии в процессе художественного перевода // Восточнославянские языки и литературы в европейском контексте – VII : сб. науч. статей. Могилев: МГУ имени А. А. Кулешова, 2022. С. 182–187.
  9. Старасціна Г. М. Спосабы перакладу узуальных фразеалагізмаў на нямецкую мову (на матэрыяле “Палескай хронікі” І. Мележа) // Куляшоўскія чытанні. Магілёў: МДУ імя А. А. Куляшова, 2010. С. 84–90.
  10. Старасціна Г. М. Калькаванне як спосаб перакладу (на матэрыяле “Палескай хронікі” І. Мележа) // Куляшоўскія чытанні. Магілёў: МДУ імя А. А. Куляшова, 2017. С. 137–140.
  11. Марковина И. Ю., Сорокин Ю. А. Культура и текст: Введение в лакунологию. М.: ГЭОТАРМедиа, 2008. 138 с.
  12. Старасціна Г. М. Беларуская безэквівалентная лексіка і лакуны ў дачыненні да нямецкай мовы (на матэрыяле раманаў І. Мележа «Людзі на балоце», «Завеі, снежань») // Веснік ГрДУ імя Я. Купалы. 2007. Сер. 3, № 4. С. 22−25.
  13. Старасціна Г. М. Эксплікацыя як спосаб семантызацыі рэалій (на матэрыале рамана Івана Мележа «Людзі на балоце» і яго перакладу на нямецкую мову) // Теоретические и практические предпосылки подготовки полилингвальных специалистов в УВО. Могилев: МГУ имени А. А. Кулешова, 2020. С. 183–187.
  14. Кунин А. В. Курс фразеологии современного английского языка. Дубна: Феникс+, 2005. 488 с.
  15. Коваль У. І. Чым адгукаецца слова: фразеалогія ў павер’ях, абрадах і звычаях. Мінск: Народная асвета, 1994. 48 с.
  16. Бархударов Л. С. Язык и перевод: вопросы общей и частной теории переводов. М.: Международные отношения, 1975. 240 с.
Поступила 15.01.2023