АСАБЛІВАСЦІ АРГАНІЗАЦЫІ ХАРЧАВАННЯ НАСЕЛЬНІЦТВА ВА ЎМОВАХ ПАВЫШАНАЙ РАДЫЯЦЫЙНАЙ РЫЗЫКІ

УДК 613.2-046.55

  • Чарнушэвіч Рыгор Аляксеевіч − старшы выкладчык кафедры бяспекі жыццядзейнасці. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail : gregory1946@belstu.by

  • Дамнянкова Алеся Уладзіміраўна − кандыдат сельскагаспадарчых навук, дацэнт кафедры бяспекі жыццядзейнасці. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail : аdomnenkova@gmail.com

  • Кісялёў Сяргей Уладзіміравіч − кандыдат тэхнічных навук, старшы выкладчык кафедры бяспекі жыццядзейнасці. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail : kiselev@belstu.by

  • Азоўская Наталля Алегаўна − кандыдат сельскагаспадарчых навук, старшы выкладчык кафедры бяспекі жыццядзейнасці. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail : azovskaya_natasha@tut.by

DOI: https://doi.org/10.52065/2519-402X-2023-264-22

Ключевые слова: доза ўнутранага апраменьвання, радыенукліды, радыеактыўнае забруджванне, цэзій-137.

Для цитирования: Чарнушэвіч Р. А., Дамнянкова А. У., Кісялёў С. У., Азоўская Н. А. Асаблівасці арганізацыі харчавання насельніцтва ва ўмовах павышанай радыяцыйнай рызыкі // Труды БГТУ. Сер. 1, Лесное хоз-во, природопользование и перераб. возобновляемых ресурсов. 2023. № 1 (264). С. 201–207. DOI: https://doi.org/10.52065/2519-402X-2023-264-22.

Аннотация

Праведзены аналіз фактараў, якія ўплываюць на фарміраванне доз унутранага апраменьвання насельніцтва Беларусі, пражываючага на забруджаных радыенуклідамі тэрыторыях.

На паступленне і назапашванне радыенуклідаў у арганізме чалавека аказваюць уплыў асаблівасці харчавання. Асноўныя прадукты, якія спажывае насельніцтва, – гэта малако і малочныя прадукты, бульба, мясныя прадукты, у значна меншай колькасці гародніна і садавіна. Насельніцтва Рэспублікі Беларусь, асабліва сельскія жыхары, часта спажывае і так званыя «дары лесу» – ягады, грыбы, мяса дзікіх жывёл, рыбу і інш.

Па выніках даследаванняў, на харчовыя прадукты лесу, якія складаюць усяго некалькі адсоткаў ад масы штодзённага рацыёну сельскіх жыхароў Беларускага Палесся, даводзіцца да 50% паступлення агульнай актыўнасці цэзія-137 у іх арганізм ад агульнай колькасці ежы.

Калі ў насельніцтва на працягу года харчовы рацыён уключае чатыры асноўныя прадукты (мяса, малако, бульбу і гародніну), то сумарная доза ўнутранага апраменьвання складзе каля 0,9 мЗв, па гэтых кампанентах харчовага рацыёна неабходна паменшыць дапушчальныя ўзроўні забруджвання.

Для зніжэння доз унутранага апраменьвання і разбуральнага дзеяння радыяцыі неабходна рэгулярна ўжываць у ежу агародніну і садавіну, якія ўтрымліваюць пекцінавыя рэчывы.

Скачать

Список литературы

  1. Ипатьев В. А., Багинский В. Ф., Булавик И. М. Лес. Человек. Чернобыль. Лесные экосистемы после аварии на Чернобыльской АЭС: состояние, прогноз, реакция населения, пути реабилитации. Гомель: Рецикая укрупнен. тип., 1999. 454 с.
  2. Савенко В. С. Радиоэкология. Минск: Дизайн ПРО, 1997. 208 с.
  3. Байрашевская Д. А. Формирование дозы внутреннего облучения населения, употребляющего продукты загрязненных лесных экосистэм. Минск: МГЭУ им. А. Д. Сахарова, 2005. 330 с.
  4. Чернушевич Г. А., Перетрухин В. В. Радиационная безопасность. Лабораторный практикум. Минск: БГТУ, 2018. 198 с.
  5. Перетрухин В. В., Чернушевич Г. А. Оптимизация питания населения, проживающего в условиях повышенного экологического риска // Труды БГТУ. Сер. II, Лесная и деревообраб. промсть. 2009. Вып. XVII. С. 268–273.
  6. Радиационный контроль // Гос. учреждение по обороне и мониторингу леса «Беллесозащита». URL: https://bellesozaschita.by/radiacionnyj-kontrol (дата обращения: 07.01.2022).
  7. Карбанович Л. Н. Площадь радиационного загрязнения лесов уменьшилась // Белорус. лесная газ. 2022. 6 янв. С. 2.
  8. Карбанович А. В., Сермакшева Е. В., Домненкова А. В. Контроль индивидуальных доз внешнего облучения работников лесного хозяйства // Лесное и охотничье хозяйство. 2014. № 2. С. 19–23.
  9. Домненкова А. В., Домненков В. А. Радиационный контроль продукции побочного пользования // Технология органических веществ: тез. докл. 79-й науч.-техн. конф., Минск, 2–6 февр. 2015 г. Минск, 2015. С. 38.
  10. Домненкова А. В. Организация рационального питания в условиях радиационного фактора // Технология органических веществ: тез. докл. 80-й науч.-техн. конф., Минск, 1–12 февр. 2016 г. Минск, 2016. С. 3.
  11. Азовская Н. О., Перетрухин В. В., Чернушевич Г. А. Исследование степени радиоактивного загрязнения пищевой продукции леса и ее вклад в дозовую нагрузку населения // Труды БГТУ. Сер. 1, Лесное хоз-во, природопользование и перераб. возобновляемых ресурсов. 2018. № 2 (210). С. 251–257.
  12. Босак В. Н., Сачивко Т. В. Обеспечение продовольственной безопасности регионов, пострадавших от аварии на Чернобыльской АЭС // Развитие агропромышленного производства и сельских территорий: сб. Междунар. науч.-практ. конф., Новосибирск, 2 марта 2016 г. Новосибирск, 2016. С. 70–74.
  13. Критерии оценки радиационного воздействия: ГН 28.12.2012. № 213. Минск: М-во здравоохранения Респ. Беларусь, 2012. 136 с.
  14. Домненкова А. В., Карбанович Л. Н. Особенности миграции цезия-137 по компонентам лесного биогеоценоза // Сахаровские чтения 2016 года: экологические проблемы XXI века: материалы 16-й Междунар. науч. конф., Минск, 19–20 мая 2016 г. Минск, 2016. С. 211.
  15. Республиканские допустимые уровни содержания цезия-137 в древесине, продукции из древесины и древесных материалов и прочей непищевой продукции лесного хозяйства: ГН 11.01.2001. № 4. Минск: М-во здравоохранения Респ. Беларусь, 2001. 5 с.
  16. Республиканские допустимые уровни содержания радионуклидов цезия-137 и стронция-90 в пищевых продуктах и питьевой воде: ГН 02.05.2001 № 8/5786. Минск: М-во здравоохранения Респ. Беларусь, 1999. 10 с.
  17. Правила ведения лесного хозяйства на территориях, подвергшихся радиоактивному загрязнению в результате катастрофы на Чернобыльской АЭС. Минск, 2016. 16 с.
  18. Босак В. Н., Сачивко Т. В., Домненкова А. В. Обеспечение радиационной безопасности в лесном хозяйстве Республики Беларусь // Дальневосточная весна – 2018: материалы 16-й Междунар. науч.-практ. конф. по проблемам экологии и безопасности, Комсомольск-на-Амуре, 27 апр. 2018 г. Комсомольск-на-Амуре, 2018. С. 221–224.
Поступила 15.10.2022