ДВАРАНСТВА БЕЛАРУСКІХ ЗЯМЕЛЬ У КАНЦЫ ХVIII–ХІХ СТ. (ГІСТАРЫЯГРАФІЧНЫ АСПЕКТ)

УДК 947.2:929.5

  • Дамарад Аляксей Анатольевіч – кандыдат гістарычных навук, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і палітологіі. Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт (220006, г. Мінск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспубліка Беларусь). E-mail: domorad@belstu.by

Ключевые слова: дваранства, генеалогія, дзяржаўная палітыка, геральдыка.

Для цитирования: Дамарад, А. А. Дваранства беларускіх зямель у канцы XVIII–XIX ст. (гістарыяграфічны аспект) / А. А. Дамарад // Труды БГТУ. Сер. 6, История, философия. – Минск : БГТУ, 2020. - № 1 (233). – С. 5-11.

Аннотация

Артыкул прысвечаны гістарыяграфіі важнай праблемы сацыяльна-палітычнага мінулага: гісторыі дваранства Беларусі (канец XVIII–ХІХ ст). Разглядаюцца расійскія афіцыйныя даследаванні ХІХ ст., археаграфічныя, генеалагічныя і геральдычныя даследаванні, зробленыя па ініцыятыве даследчыкаў і па заказе дзяржавы, а таксама гістарыяграфія савецкага перыяду і суверэннай Рэспублікі Беларусь. Асобна вылучаны даследаванні, якія закранаюць гісторыю беларускай шляхты, зробленыя польскімі даследчыкамі на працягу ХІХ–ХХ ст.

Скачать

Список литературы

  1. Романович-Словатинский А. М. Дворянство в России. Киев: изд. И. Н. Кнебель, 1912. 324 с.
  2. Корф С. А. Дворянство и его сословное управление за столетие (1762–1855 гг.). СПб.: Тип. Тренке и Фрюсно, 1906. 168 с.
  3. Яблочков М. История дворянского сословия в России. СПб.: Tип. А. М. Котомина, 1876. 198 с.
  4. Карнович Е. П. Родовые прозвания и титулы в России и слияние иноземцев с русскими. СПб.: Тип. А. С. Суворина, 1886. 249 с.
  5. Долгорукий П. В. Российская родословная книга. В 4 ч. СПб.: Tип. К. Вингебера, 1854–1857. Ч. 1. 550 с.
  6. Лобанов-Ростовский А. Б. Русская родословная книга. СПб.: Тип. А. С. Суворина, 1895. 481c.
  7. Лакиер А. Б. Русская геральдика. М.: Книга, 1990. 432 с.
  8. Бобринский А. А. Дворянские роды, внесенные в «Общий гербовник Всероссийской империи». В 2 т. СПб.: Тип. М. М. Стасюлевича, 1890. Т. 2. 798 с.
  9. Васильевич С. А. Титулованные роды Российской империи. СПб.: Тип. т-ва «Общественная польза», 1910. 296 с.
  10. Лукомский В. К., Тройницкий С. Н. Списки лицам, высочайше пожалованным дипломами с гербами на дворянское достоинство Всероссийской империи и Царства Польского. СПб.: Тип. Сириус, 1911. 54 с.
  11. Лукомский В. К., Тройницкий С. Н. Указатели к Высочайше утвержденным Общему гербовнику дворянских родов Всероссийской империи и Гербовнику дворянских родов Царства Польского. СПб.: Тип. Сената, 1910. 12 c.
  12. Спрогис И. Я. Виленский центральный архив древних актовых книг. Вильна: Губернская типография, 1901. 8 с.
  13. Энгель А. Описание дел, хранящихся в архиве Виленского генерал-губернаторства. В 2 т. Т. 1. Ч. 1 (1783–1791). Вильна: Tип. М. Р. Ромма, 1869. 984 c.
  14. Довнар-Запольский М. В. История Белоруссии. Минск: Беларусь, 2003. 680 с.
  15. Козловский П. Г. Землевладение и землепользование в Белоруссии в XVIII– первой половине XIX века. Минск: Наука и техника, 1982. 206 с.
  16. Ерошкин Е. П. История государственных учреждений дореволюционной России. М.: Высш. шк., 1983. 352 с.
  17. Думин С. В. Татарские князья в Великом княжестве Литовском // Acta Baltico-Slavica. Wroclaw, 1991. С. 23–46.
  18. Смоленское дворянство / под науч. ред. С. В. Думина. М.: Изд-во Смолен. дворян. землячества, 1999. 45 с.
  19. Dumin S., Górzyński S. Spis szlachty wylegitymowanej w guberniach Grodzińskiej, Mińskiej, Mohulewskiej, Smoleńskiej i Witebskiej. Warszawa: Fundacja im. Ciechanowieckich, 1992. 112 s.
  20. Луговцова С. Л. Политика российского самодержавия по отношению к дворянству Белоруссии в конце XVIII– первой половине ХІХ века. Минск: БГПУ им. М. Танка, 1997. 78 с.
  21. Туміловіч Г. М. Дваранства Беларусі ў канцы ХVIII– першай палове ХІХ ст. // Беларускі гістарычны часопіс. 1997. № 4. С. 54–57.
  22. Анішчанка Я. К. Дваранскія выбары ў Полацкім намесніцтве 1789 г. // Весці Акадэміі навук Беларусі. Серыя грамадскіх навук. 1992. № 3–4. С. 67–74.
  23. Швед В. В. Паміж Польшчай і Расіяй: грамадска-палітычнае жыццё на землях Беларусі (1772–1863). Гродна: ГрДУ, 2001. 415 с.
  24. Сосна У. А. Фарміраванне саслоўна-групавога складу сялянства Беларусі ў канцы ХVІІІ–першай палове ХІХ ст. Мінск: БДУ, 2000. 115 с.
  25. Касовіч В. Ф., Люты А. М. Гістарыяграфія і крыніцы сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі ў другой палове ХVIII– першай палове ХІХ ст. Мінск: БДПУ, 1996. 93 с.
  26. Люты А. М. Сацыяльна-эканамічнае развіццё ў Беларусі ў другой палове ХVIII– першай палове ХІХ ст. Мінск: БДПУ, 2004. 320 с.
  27. Юхо Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. У 2 ч. Мінск: РІВШ БДУ, 2000. Ч. 1. 352 с.
  28. Dunin-Borkowski J. Almanach blekitny. Genealogie zyjacych rodow polskich. Lwow: Ks. H. Altenberga, 1908. 767 s.
  29. Dunin-Borkowski J. S. Genealogie utytulowanych rodow polskich. Lwow: Ks. H. Altenberga, 1895. 602 s.
  30. Грабеньский В. История польского народа. Минск: МФЦП, 2006. 800 с.
  31. Zychlinski T. Złota księga szlachty polskiej. 1–31, Poznań: J. Leitgeber, 1879–1908. Т. 7. 1885. 121 s.
  32. Boniecki А. Herbarz Polski. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1899–1909. 13 t. T. 13. 1909. 404 s.
  33. Chrzański J. Tablice odmian herbowych Chrańskego. Warszawa: Juliusz Ostrowski, 1909. 66 s.
  34. Niesiecki K. Herbarz Polski. Lipsk: wyd. J. N. Bobrowicz, 1845. 679 s.
  35. Uruski S. Rodzina. Herbarz szliachty polskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1904. 207 s.
  36. Rychlinkowa J. Carat wobec polskiej szlachty na ziemiach zabranych w latach 1772–1831 r. // Kwartalnik historyczny. 1991. № 3. S. 34–57.
  37. Sikorska-Kulesza J. Drobna szlachta w zachodniej Białorusi na Litwe w XIX w. Warszawa: AJAKS, 1990. 235 s.
  38. Sikorska-Kulesza J. Deklasacja drobnej szlachty na Litwe i Białorusi w XIX w. Warszawa: AJAKS, 1995. 304 s.
  39. Zytkowicz L. Rządy Repnina na Litwe w latach 1794–1797. Wilno: Towarzystwo Przyjaciów Nauk w Wilnie, 1938. 264 s.
  40. Konarski S. O heraldyce i heraldycznym snobizmie. Warszawa: Adiutor, 1992. 315 s.
  41. Halecki O. Imperialism in Slavic and East European History // American Slavic East European Review. 1952. № 11. P. 1–26.
Поступила 11.03.2020