ДЗЯРЖАЎНЫ ФІНАНСАВА-БЮДЖЭТНЫ КАНТРОЛЬ У БЕЛАРУСКІХ ГУБЕРНЯХ РАСІЙСКАЙ ІМПЕРЫІ Ў ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XIX СТ.

УДК 551.4

  • Ерашэвіч Аляксандр Уладзіміравіч − кандыдат гістарычных навук, дацэнт, дацэнт кафедры эканамічнай гісторыі. Беларускі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт (220070, г. Мінск, Партызанскі пр-т, 26, Рэспубліка Беларусь). E-mail: erash06@rambler.ru

DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6885-2022-263-2-11-15

Ключевые слова: беларускія губерні, Расійская імперыя, дзяржаўны фінансава-бюджэтны кантроль, дзяржаўныя фінансы, дзяржаўны бюджэт, фінансавая праверка.

Для цитирования: Ерашэвіч А. У. Дзяржаўны фінансава-бюджэтны кантроль у беларускіх губернях Расійскай імперыі ў першай палове XIX ст. // Труды БГТУ. Сер. 6, История, философия. 2022. № 2 (263). С. 11–15. DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6885-2022-263-2-11-15.

Аннотация

У артыкуле раскрываецца працэс арганізацыі дзяржаўных органаў фінансава-бюджэтнага кантролю на тэрыторыі беларускіх губерняў імператарскай Расіі ў час праўлення імператараў Аляксандра І і Мікалая І. Аўтар, на аснове выкарыстання комплексу разнапланавых апублікаваных нарматыўных прававых актаў і выяўленых упершыню неапублікаваных архіўных дакументаў, вылучыў і прааналізаваў асноўныя кірункі дзейнасці кантралюючых інстанцый па праверцы наяўнасці і захаванасці казённых грашовых фондаў, рэвізіі законнага і мэтавага выкарыстання фінансавых сродкаў дзяржаўнага бюджэту. Адзначаецца, што ў Расійскай імперыі ў першай палове XIX ст. захоўвалася дэцэнтралізаваная сістэма дзяржаўнага фінансавага кантролю і не размяжоўваліся яго прадметы. З інстытутам фінансава-кантрольнай дзейнасці былі звязаны рахункаводства, касавая, бухгалтарская і злічальна-рэвізійная праца. У беларускіх губернях пастаянныя фінансавыя рэвізіі ажыццяўлялі злічальныя, а з 1831 г. кантрольныя аддзя-ленні казённых палат. Арганізацыйна-структурныя рэарганізацыі і перабудовы кантралюючых установаў не закраналі парадак рэвізійнай дзейнасці. Мадэль незалежнага ад правяраемых і публічнага фінансавага кантролю не была сфарміравана.

Скачать

Список литературы

  1. Лагутин И. Б. Государственный финансовый контроль в Российской империи в первой половине XIX века. Курск: Курский гос. ун-т, 2006. 132 с.
  2. Лагутин И. Б. Финансовый контроль в Российской империи: эволюция правового регулирования в первой половине XIX века. Saarbrucken, Germany: LAP Lambert Academic Publishing, 2010.152 с.
  3. Мизинцева В. В. Государственный финансовый контроль в Российской империи в XIX веке // История науки и техники. 2011. № 5. С. 45–52.
  4. Шевчук Б. Л. Здійснення фінансового контролю Волинською казенною палатою наприкінці XVIII – 1860-х рр. ХІХ ст. // Волинські історичні записки: збірник наукових праць. 2010. Т. 4. С. 132–140.
  5. Полное собрание законов Российской империи: собр. 1-е с 1649 по 12 декабря 1825 г. СПб.: Тип. 2-го отд-ния собственной его императорского величества канцелярии, 1830 (ПСЗ-1).
  6. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (НГАБ). Ф. 1297. Воп. 1. Спр. 7594.
  7. НГАБ. Ф. 333. Воп. 1. Спр. 710.
  8. Полное собрание законов Российской империи: собр. 2-е с 1825 по 1881 г.: в 55 т. СПб.: Тип. 2-го отд-ния собственной его императорского величества канцелярии, 1830–1884.
  9. НГАБ. Ф. 333. Воп. 25. Спр. 111.
  10. НГАБ. Ф. 333. Воп. 25. Спр. 110.
  11. НГАБ. Ф. 333. Воп. 1. Спр. 730.
  12. НГАБ. Ф. 333. Воп. 1. Спр. 733.
  13. НГАБ. Ф. 1430. Воп. 1. Спр. 946.
  14. НГАБ. Ф. 1297. Воп. 1. Спр. 5296.
  15. НГАБ. Ф. 1297. Воп. 1. Спр. 4641.
  16. НГАБ. Ф. 295. Воп. 1. Спр. 51.
  17. НГАБ. Ф. 1430. Воп. 1. Спр. 25436.
Поступила 02.09.2022