ДА ПЫТАННЯ АБ УКЛАДАННІ КОРПУСА БЕЛАРУСКІХ НАВУКОВЫХ ТЭКСТАЎ 1920–1930-х ГГ.

УДК 811.161.3’0

  • Наўроцкая Ірына Валянцінаўна − выкладчык кафедры агульнаадукацыйных дысцыплін. Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт інфарматыкі і радыёэлектронікі (220013, г. Мінск, вул. П. Броўкі, 6, Рэспубліка Беларусь). E-mail: navrotskaya@bsuir.by

DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6729-2021-243-1-74-78

Ключевые слова: гісторыя беларускай літаратурнай мовы, навуковы стыль, дыяхранічны корпус беларускіх навуковых тэкстаў, беларуская мова 1920–1930-х гг., корпусная лінгвістыка.

Для цитирования: Наўроцкая І. В. Да пытання аб укладанні корпуса беларускіх навуковых тэкстаў 1920–1930-х гг. // Труды БГТУ. Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2021. № 1 (243). С. 74–78. DOI: https://doi.org/10.52065/2520-6729-2021-243-1-74-78.

Аннотация

Выкарыстанне інфармацыйных тэхналогій у мовазнаўстве дазваляе ствараць вялікія масівы тэкставых даных, распрацоўваць адпаведнае праграмнае забеспячэнне, што адкрывае новыя магчымасці ў лінгвістычных корпусных даследаваннях. Гістарычная значнасць навуковага стылю 1920–1930-х гг. выступае аб’ектыўнай і актуальнай задачай для стварэння дыяхранічнага корпуса беларускіх навуковых тэкстаў. Шырокая тэматычная і жанравая разнастайнасць друкаванай перакладной і аўтарскай навуковай літаратуры 1920–1930-х гг. адкрываюць перспектывы для стварэння адпаведнага корпуса навуковых тэкстаў, які можа быць як аднамоўным беларускім, так і двухмоўным – з прыцягненнем арыгінальных тэкстаў, з якіх рабіліся пераклады. Да актуальных задач па распрацоўцы корпуса беларускіх навуковых тэкстаў 1920–1930-х гг. адносяцца стварэнне анатаванага спіса крыніц для выбару найбольш рэпрэзентатыўных адзінак, апрацоўка PDF-файлаў навуковых выданняў і выяўленне ў іх тэкставага слоя. Стварэнне дыяхранічнага корпуса навуковай літаратуры дазволіць якасна прааналізаваць значны аб’ём інфармацыі і атрымаць колькасныя паказчыкі для абгрунтаваных высноў, выявіць факты дынамікі моўных зменаў.

Скачать

Список литературы

  1. Барковіч А. А. Корпусная лінгвістыка і Інтэрнэт // Роднае слова. 2014. № 9. С. 33–36.
  2. Кошчанка У. Нацыянальны корпус беларускай мовы ў кантэксце корпуснай лінгвістыкі славянскіх краін [Электронны рэсурс]. URL: https://bnkorpus.info/articles/Artykul_Koscanki_2018.html (дата звароту: 10.01.2021).
  3. Волчек О. А., Порицкий В. В. Экспериментальный корпус белорусского языка: текущее состояние и перспективы развития // Труды Междунар. конф. «Корпусная лингвистика – 2013». Санкт-Петербург: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2013. С. 231–239.
  4. Зубов А. В. О задачах создания подкорпуса текстов русских и белорусских учебников по языку и литературе // Карповские научные чтения: сб. науч. ст. Вып. 8: в 2 ч. / редкол.: А. И. Головня (отв. ред.) [и др.]. Минск: Белорусский Дом печати, 2014. Ч. 1. С.13–15.
  5. Зубов А. В. Создание большого корпуса текстов белорусского языка и его использование для изучения белорусского языка и его связи с другими языками Европы // Труды Междунар. конф. «Корпусная лингвистика – 2019». СПб: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2019. С. 23–29.
  6. Калета Р., Капылоў І., Кошчанка У. Корпусная лінгвістыка як перспектыўны напрамак развіцця беларуска-польскіх моўных сувязей // Acta Albaruthenica. T. 20. Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2020. C. 185–198. DOI: 10.32612/uw.18988091.2020.20.pp.185–198.
  7. Рычкова Л. В. Регионально распределённая полнотекстовая база данных в исследовании речевого облика районных газет Беларуси // Славянский мир и национальная речевая культура в современной коммуникации: сб. науч. тр. / гл. ред. М. И. Конюшкевич. Гродно: ГрГУ им. Янки Купалы, 2018. С. 79–82.
  8. Станкевич А. Ю. Программные инструменты создания конкордансов для белорусскоязычных опорных единиц // Вестник МГЛУ Сер. 1, Филология. 2016. № 1 (80). С. 108–115.
  9. Кошчанка У., Капылоў І., Міклашэвіч І. Corpus Albaruthenicum як частка міжнароднага праекта «ВalticGrid-II» // Наука и инновации. № 10 (92). 2010. С. 30–31.
  10. Запрудскі С. М. Да пытання аб дынаміцы узусу беларускай літаратурнай мовы ў 1920–1930-х гг. // Язык и социум: материалы V Междунар. науч. конф., Минск, 6–7 дек. 2002 г.: в 2 ч. Минск: РИВШ БГУ, 2003. Ч. 2. С. 173–177.
  11. Запрудскі С. М. Беларускае мовазнаўства і развіццё беларускай літаратурнай мовы: 1920-я – 1930-я гады. Мінск: БДУ, 2013. 367 с.
  12. Гісторыя беларускай кнігі. Т. 2: Кніжнасць новай Беларусі (ХІХ–ХХІ стст.) / рэд. В. В. Антонаў, М. В. Нікалаеў. Мінск: Бел. Энцыкл. імя Петруся Броўкі, 2011. 435 с.
  13. Наўроцкая І. В. Крыніцы навуковага стылю беларускай літаратурнай мовы 1920-х гг. // Мова і літаратура: матэрыялы 72-й навук. канф. студэнтаў і аспірантаў філал. фак. БДУ, Мінск, 28 крас. 2015 / пад рэд. К. А. Тананушкі. Мінск: РІВШ, 2015. С. 82–87.
  14. Кулеш Г. І. Мова беларускага заканадаўства ХХ стагоддзя: генезіс і эвалюцыя. Мінск: БДУ, 2015. 303 с.
  15. Киреева Г. В. Сводный каталог «Книга Беларуси»: к созданию полного библиографического репертуара белорусских изданий XVI–XVII вв. // Інфармацыйныя рэсурсы Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: праблемы фарміравання і выкарыстання: зб. арт. / склад. Т. В. Кузьмініч. Мінск: Нац. б-ка Беларусі, 2008. С. 120–129.
Поступила 11.02.2021