ЗНАЦЬ З РУСКІХ ЗЯМЕЛЬ НА СЛУЖБЕ Ў ВЯЛІКІХ КНЯЗЁЎ ЛІТОЎСКІХ (80-Я ГГ. XV – СЯРЭДЗІНА XVI СТ.)

УДК 94(476)«14/15»

  • Казакоў Аляксандр Уладзіміравіч – асістэнт (БДТУ).

Ключевые слова: история, ВКЛ, Великое княжество Литовское, государственная служба, сословия.

Для цитирования:Казакоў, А. У. Знаць з рускіх зямель на службе ў вялікіх князёў літоўскіх (80-я гг. XV - сярэдзіна XVI ст.) / А. У. Казакоў // Труды БГТУ. Серия 5, История, философия, филология. - 2010. - С. 24-27.

Аннотация

Артыкул прысвечаны пытанню дзяржаўнай службы знаці з рускіх зямель у Вялікім княстве Літоўскім у 80-я гг. XV – сярэдзіне XVI ст. Служба манарху разам з маёмасным становішчам і шлюбнымі адносінамі з мясцовым набілітэтам з’яўляецца адным з асноўных паказчыкаў ступені інтэграванасці эмігрантаў у прывілеяванае саслоўе ВКЛ. Даследаванне заснавана на звестках пра дзяржаўную службу прадстаўнікоў княскіх фамілій і баярскай арыстакратыі, якія змяшчаюцца ў наратыўных і дакументальных гістарычных крыніцах. Аналізуецца служба эмігрантаў з рускіх зямель у вайсковай, дыпламатычнай і адміністрацыйнай сферах.

Скачать

Список литературы

  1. Полное собрание русских летописей. – СПб.: Археогр. комис., 1843. – Т. 2: Ипатьевская летопись. – IX, 377, [4] с.
  2. Полное собрание русских летописей. – Петроград: 2-я гос. тип., 1921. – Т. 24: Типографская летопись. – XI, 271 с.
  3. Полное собрание русских летописей. – М.: Наука, 1975. – Т. 32: Хроники: Литовская и Жомойтская и Быховца; летописи: Баркулабовская, Аверки и Панцырного / отв. ред. Б. А. Рыбаков; сост. и ред. тома Н. Н. Улащик. – 233 с.
  4. Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией: в 15 т. – СПб.: Тип. Э. Праца, 1863–1892. – Т. 1 / ред. Н. И. Костомаров, Г. Ф. Карпов. – 1863. – 301, 15 с.
  5. Беларускі архіў. – Мінск: Археагр. каміс. – Т. 2 (XV–XVI). Літоўская метрыка / Ін-т бел. культуры, аддз. гуманітарных навук; уступ. арт. З. Даўгялы. – L, 341 с.
  6. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 6 (1494–1506) / Parengė A. Baliulis. – Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2007. – 516 p.
  7. Boniecki, A. Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI w. / A. Boniecki. – Warszawa: Druk J. Bergera, 1887. – XVI, 426, L s.
  8. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 8 (1499–1514) / Parengė A. Baliulis [ir kt.]. – Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų liedybos institutes, 1994. – 649 p.
  9. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 25 (1387–1546) / Parengė D. Antanavičius, A. Baliulis. – Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų liedybos institutes, 1998. – 460 p.
  10. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 9 (1511–1518) / K. Pietkiewicz. – Vilnius: Žara, 2002. – 615 p.
  11. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 10 (1440–1523) / Parengė E. Banionis, A. Baliulis. – Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų liedybos institutes, 1997. – 178 p.
  12. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 12 (1522–1529) / Parengė D. Antanavičius, A. Baliulis. – Vilnius: Žara, 2001. – 854 p.
  13. Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага: Кн. 523; Кн. Публічных спраў 1 / падрыхт. А. І. Груша, М. Ф. Спірыдонаў, М. А. Вайтовіч; НАН Беларусі, Ін-т гісторыі. – Мінск: Бел. навука, 2003. – 444 с.
  14. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 224 (1522–1530) / I. Valikonitė, S. Lazutka [ir kt.]. – Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 1997. – 664 p.
  15. Lithuanian Metrica. Литовская Метрика. Lietuvos Metrica: Kn. 227 (1533–1535) / I. Valikonitė, S. Lazutka [ir kt.]. – Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 1999. – 400 p.
  16. Kronika Polska, Litewska, Zmodzka i Wszystkiej Rusi Macieja Stryjkowskiego. Wydanie nowe, będące dokładnem powtorzeniem wydania
    pierwotnego krolewieckiego z roku 1582. – Warszawa: Nakł. G. L. Glucksberga, 1846. – T. 2. – 563 s.
  17. Любавский, М. К. Литовско-русский сейм. Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешнею жизнью государства / М. К. Любавский. – М.: Имп. о-во истории и древностей рос. при Моск. ун-те, 1900. – 850, 232, LXXII с.
  18. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: spisy: [w 10 t.] / Inst. Historii Pol. Akad. Nauk. – Warszawa: Wydaw. DiG, 2003–2004. – T. 1: Województwo Wileńskie XIV–XVIII wiek / pod red. A. Rachuby; оprac.: H. Lulewicz [i inne]. – 2004. – 764 s.
  19. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (далей – НГАБ). – Фонд. КМФ-18. – Воп. 1. – Спр. 21. «Тые справы початы у книги вписаваны быти приехавши королю его милости и великому князю Жикгимонту до Кракова з ВКЛ лета 1536, мца ноября 22 дня, инд. 10 за пана Михайла, писара». Перапісана. 1536–1537 гг.
  20. НГАБ. – Фонд. КМФ-18. – Воп. 1. – Спр. 23. Прывілеі, пажалаванні і судовыя рашэнні. Перапісана. 1538–1540 гг.
  21. НГАБ. – Фонд. КМФ-18. – Воп. 1. – Спр. 7. «Книга справ поселских, так теж данин и инших листов поточных за панованья короля его милости Жикгамонта Старога» 1444–1549 гг.
  22. Памятники истории Восточной Европы. Источники XV–XVI вв. – Т. VI. Радзивилловские акты из собрания Российской Национальной библиотеки. Первая половина XVI в. / сост. М. М. Кром; редкол.: И. Граля [и др.]. – М.; Варшава: Древлехранилище, 2002. – 267 с.
Поступила 02.04.2010